Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2009

Φιλελευθερισμός (Part 2)


Η ιδεολογία του Φιλελευθερισμού έχει διάφορες εκδοχές, ανάμεσα στις οποίες και κάποιες ακραίες, όπως συμβαίνει με όλες τις μεγάλες ιδεολογίες.

Όπως είναι ο Πολιτικός Φιλελευθερισμός και ο Οικονομικός.


Ο Οικονομικός φιλελευθερισμός έχει ταυτισθεί με μείωση του κρατισμού, περιορισμό των παρεμβάσεων του κράτους στην οικονομία και απελευθέρωση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας από την γραφειοκρατία και τις ασφυκτικές διοικητικές ρυθμίσεις.Οι βασικές αρχές δηλαδή του ελεύθερου εμπορίου.Στην Ευρώπη έχει ταυτισθεί με τη νεο-δεξιά του πολιτικού φάσματος.


Ο Πολιτικός φιλελευθερισμός έχει ταυτισθεί με περισσότερα δικαιώματα για τους πολίτες, περισσότερη προστασία για τα πιο αδύναμα στρώματα και τις μειονότητες. Ο πολιτικός φιλελευθερισμός έχει συνδεθεί στις ΗΠΑ κυρίως με την αριστερά.


Ανάμεσα στις δύο αυτές εκδοχές των φιλελευθέρων ιδεών υπάρχει μια καίρια αντίθεση:


Οι οπαδοί του οικονομικού φιλελευθερισμού επιθυμούν όσο το δυνατόν μικρότερη παρέμβαση του κράτους κυρίως μικρότερο αναδιανεμητικό ρόλο, μικρότερη φορολογία, μικρότερες επιδοτήσεις, χαμηλότερες κοινωνικές δαπάνες.

Από την άλλη πλευρά, οι οπαδοί του πολιτικού φιλελευθερισμού θεωρούν αναντικατάστατο τον αναδιανεμητικό ρόλο του κράτους κυρίως υπέρ των πιο περιθωριακών ομάδων και μειονοτήτων.


Ο κοινωνικός προσανατολισμός των δύο αυτών σχολών είναι σχεδόν αντιδιαμετρικός:


Από τη μία, η στήριξη της δημιουργικότητας των ισχυρών και από την άλλη η στήριξη των πιο «περιθωριακών».


Από τη μια, η άρνηση της επιδότησης και της προστασίας, από την άλλη η αποθέωση του προστατευτισμού.


Μεταξύ αυτών των δύο ακραίων εκδοχών του Φιλελευθερισμού, υπάρχει και ο Κοινωνικός Φιλελευθερισμός, ο οποίος δίνει έμφαση στη μεσαία τάξη, στην αναδιανομή των ευκαιριών υπέρ των μεσαίων στρωμάτων και των μεσαίων επιχειρήσεων,πιστεύει στην ανταγωνιστικότητα των αγορών.


Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός υποστηρίζει την αναδιανομή όχι μόνον εισοδήματος, αλλά κυρίως των επιχειρηματικών ευκαιριών.


Στο επίκεντρο του κοινωνικού φιλελευθερισμού είναι η παραγωγική αφύπνιση των μεσαίων στρωμάτων και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μεσαίων επιχειρήσεων. Αυτών, δηλαδή, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κοινωνίας, και το μοχλό της αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης.


Ασφαλώς ο κοινωνικός φιλελευθερισμός δεν «διώκει» το μεγάλο κεφάλαιο το εμποδίζει, όμως, να δημιουργήσει «κλοιό ασφυξίας» για την επιχειρηματική δραστηριότητα της υπόλοιπης οικονομίας, των μικρότερων (και πολύ πιο διασπαρμένων) οικονομικών μονάδων.


Επίσης ο κοινωνικός φιλελευθερισμός δημιουργεί ένα «προστατευτικό δίκτυο» κοινωνικής αλληλεγγύης.


Αλλά με το μικρότερο δυνατό κόστος και με τις ελάχιστες στρεβλώσεις.

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009

Φιλελευθερισμός (Part 1)


Ο Φιλελευθερισμός είναι ένα φιλοσοφικό ρεύμα, ένα σύνολο ιδεών και αρχών που αφορούν στη θρησκευτική, πολιτική και οικονομική ελευθερία του ατόμου.

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα οι φιλελεύθεροι διακρίνονταν εύκολα από τους συντηρητικούς και τους σοσιαλιστές.

Οι φιλελεύθεροι ήταν οι υποστηρικτές της ελεύθερης αγοράς και οι υπερασπιστές των ατομικών δικαιωμάτων. Οι πεποιθήσεις τους βασίζονταν στον ατομικισμό (individualism) που αποτελεί και σήμερα τη θεμέλια λίθο κάθε πραγματικά φιλελεύθερης τάσης.

Στις αρχές του 20ου αιώνα, εξαιτίας των ιδεολογικών ζυμώσεων που ακολούθησαν τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο και την ύφεση της δεκαετίας του 1930, το στρατόπεδο των φιλελευθέρων διασπάστηκε.

Η κυρίαρχη τάση των φιλελευθέρων, άρχισε να διαχωρίζει τον πολιτικό από τον οικονομικό φιλελευθερισμό,επηρεασμένη από την οικονομική θεωρία του Keynes.

Έχοντας αμφιβολίες για τη δυνατότητα της αγοράς να υλοποιεί τις επιλογές των ατόμων, θεώρησε πως ο κρατικός παρεμβατισμός αποτελεί ένα αναγκαίο κακό, παρά το κόστος του.

Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο εξισωτικός φιλελευθερισμός κυριάρχησε πλήρως έχοντας σαν πολιτικούς στόχους την προστασία των πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων (κυρίως των μειονοτήτων και των ασθενών πληθυσμιακών ομάδων) και τη δόμηση του κράτους προνοίας.

Ο λεγόμενος νεο-φιλελευθερισμός στις μέρες μας, δεν αποτέλεσε ποτέ κάποια ιδεολογία.

Αντιθέτως, δεν είναι τίποτε άλλο από ένα μίγμα οικονομικής πολιτικής (πολλές φορές όχι ιδιαίτερα φιλελεύθερης) που σκοπό έχει τη βραχυπρόθεσμη εξυγίανση μιας οικονομίας και δεν συνοδεύεται από κάποια πολιτική φιλοσοφία.